Ïðî÷èòàíèé :  1814
|
Òâîð÷³ñòü |
Á³îãðàô³ÿ |
Êðèòèêà
ÃÀÉÄÀÌÀÊÈ (Ãàëàéäà)
“ßðåìî! ãåðø-òó, õàì³â ñèíó?
ϳäè êîáèëó ïðèâåäè,
Ïîäàé ïàòèíêè ãîñïîäèí³
Òà ïðèíåñè ìåí³ âîäè,
Âèìåòè õàòó, âíåñè äðîâà,
Ïîñèï ³íäèêàì, ãóñÿì äàé,
ϳäè äî ëüîõó, äî êîðîâè,
Òà øâèäøå, õàìå!.. Ïîñòðèâàé!
Óïîðàâøèñü, á³æè â ³ëüøàíó:
²ìîñò³ òðåáà. Íå áàðèñü”.
ϳøîâ ßðåìà, ïîõèëèâñü.
Îòàê óðàíö³ æèä ïîãàíèé
Íàä êîçàêîì êîâåðçóâàâ.
ßðåìà ãíóâñÿ, áî íå çíàâ,
Íå çíàâ, ñ³ðîìàõà, ùî âèðîñëè êðèëà,
Ùî íåáà äîñòàíå, êîëè ïîëåòèòü,
Íå çíàâ, íàãèíàâñÿ…
Î áîæå ì³é ìèëèé!
Òÿæêî æèòü íà ñâ³ò³, à õî÷åòüñÿ æèòü:
Õî÷åòüñÿ äèâèòèñü, ÿê ñîíå÷êî ñÿº,
Õî÷åòüñÿ ïîñëóõàòü, ÿê ìîðå çàãðàº,
ßê ïòàøêà ùåáå÷å, áàéðàê ãîìîíèòü,
Àáî ÷îðíîáðèâà â ãàþ çàñï³â຅
Î áîæå ì³é ìèëèé, ÿê âåñåëî æèòü!
Ñèðîòà ßðåìà, ñèðîòà óáîãèé:
ͳ ñåñòðè, í³ áðàòà, í³êîãî íåìà!
Ïîïèõà÷ æèä³âñüêèé, âèð³ñ ó ïîðîãó;
À íå êëåíå äîë³, ëþäåé íå çàéìà.
Òà é çà ùî ¿õ ëàÿòü? õ³áà âîíè çíàþòü,
Êîãî òðåáà ãëàäèòü, êîãî êàòóâàòü?
Íåõàé áåíêåòóþòü… Ó ¿õ äîëÿ äáàº,
À ñèðîò³ òðåáà ñàìîìó ïðèäáàòü.
Òðàïëÿºòüñÿ, ÷àñîì òèõåíüêî çàïëà÷å,
Òà é òî íå îä òîãî, ùî ñåðöå áîëèòü:
Ùî-íåáóäü çãàäຠàáî ùî ïîáà÷èòü…
Òà é çíîâó çà ïðàöþ. Îòàê òðåáà æèòü!
Íàùî áàòüêî, ìàòè, âèñîê³ ïàëàòè,
Êîëè íåìà ñåðöÿ ç ñåðöåì ðîçìîâëÿòü?
Ñèðîòà ßðåìà — ñèðîòà áàãàòèé,
Áî º ç êèì çàïëàêàòü, º ç êèì çàñï³âàòü:
ªñòü êà𳿠î÷³ — ÿê ç³ðîíüêè, ñÿþòü,
Á³ë³ ðó÷åíÿòà — ìë³þòü-îáí³ìàþòü,
ªñòü ñåðöå ºäèíå, ñåðäåíüêî ä³âî÷å,
Ùî ïëà÷å, ñ쳺òüñÿ, ³ ìðå, é îæèâàº,
Ñâÿòèì äóõîì ñåðåä íî÷³
Ïîíàä íèì âèòàº.
Îòàêèé-òî ì³é ßðåìà,
Ñèðîòà áàãàòèé.
Òàêèì ³ ÿ êîëèñü-òî áóâ.
Ìèíóëî, ä³â÷àòà…
Ìèíóëîñÿ, ðîç³éøëîñÿ,
² ñë³äó íå ñòàëî.
Ñåðöå ì볺, ÿê çãàäàþ…
×îìó íå îñòàëîñü?
×îìó íå îñòàëîñü, ÷îìó íå âèòàëî?
Ëåãøå áóëî á ñëüîçè, æóðáó âèëèâàòü.
Ëþäå îä³áðàëè, áî ¿ì áóëî ìàëî.
“Íàùî éîìó äîëÿ? òðåáà çàêîïàòü:
Â³í ³ òàê áàãàòèé…”
Áàãàòèé íà ëàòè
Òà íà äð³áí³ ñëüîçè — áîäàé íå âòèðàòü!
Äîëå ìîÿ, äîëå! äå òåáå øóêàòü?
Âåðíèñÿ äî ìåíå, äî ì õàòè,
Àáî õî÷ ïðèñíèñÿ… íå õî÷åòüñÿ ñïàòü.
Âèáà÷àéòå, ëþäå äîáð³:
Ìîæå, íå äî ëàäó,
Òà ïðîêëÿòå ëèõî-çëèäí³
Êîìó íå çàâàäèòü?
Ìîæå, ùå ðàç çóñòð³íåìîñü,
Ïîêè øêàíäèáàþ
Çà ßðåìîþ ïî ñâ³òó,
À ìîæå… é íå çíàþ.
Ëèõî, ëþäå, âñþäè ëèõî,
ͳãäå ïðèãîðíóòüñÿ:
Êóäè, êàæå, õèëèòü äîëÿ,
Òóäè é òðåáà ãíóòüñÿ,—
Ãíóòüñÿ ìîâ÷êè, óñì³õàòüñÿ,
Ùîá ëþäå íå çíàëè,
Ùî íà ñåðö³ çàõîâàíî,
Ùîá íå ïðèâ³òàëè.
Áî ¿õ ëàñêà… íåõàé ñíèòüñÿ
Òîìó, â êîãî äîëÿ,
À ñèðîò³ ùîá íå ñíèëàñü,
Íå ñíèëàñü í³êîëè!
Òÿæêî, íóäíî ðîçêàçóâàòü,
À ìîâ÷àòü íå âì³þ.
Âèëèâàéñÿ æ, ñëîâî-ñëüîçè:
Ñîíå÷êî íå ãð³º,
Íå âèñóøèòü. Ïîä³ëþñÿ
Ìî¿ìè ñëüîçàìè…
Òà íå ç áðàòîì, íå ç ñåñòðîþ
Ç í³ìèìè ñò³íàìè
Íà ÷óæèí³… À ïîêè ùî —
Äî êîð÷ìè âåðíóñÿ,
Ùî òàì ðîáèòüñÿ.
Æèäþãà
Äðèæèòü, ³ç³ãíóâøèñü
Íàä êàãàíöåì: ë³÷èòü ãðîø³
Êîëî ë³æêà, êëÿòèé.
À íà ë³æêó… îõ, àæ äóøíî!..
Á³ë³ ðó÷åíÿòà
Ðîçêèäàëà, ðîçêðèëàñÿ…
ßê êâ³òî÷êà â ãàþ,
×åðâîí³º; à ïàçóõà…
Ïàçóõè íåìຠ—
Ðîç³ðâàíà… Ìàáóòü, äóøíî
Íà ïåðèí³ ñïàòè
Îäèíîê³é, ìîëîäåíüê³é;
ͳ ç êèì ðîçìîâëÿòè,—
Îäíà øåï÷å. Íåñêàçàííî
Ãàðíà íåõðåùåíà!
Îòî äî÷êà, à òî áàòüêî —
×îðòîâà êèøåíÿ.
Ñòàðà Õàéêà ëåæèòü äîë³,
 ïåðèíàõ ïîãàíèõ.
Äå æ ßðåìà? Âçÿâøè òîðáó,
Ïîòÿã ó ³ëüøàíó.
Äæåðåëî
|
|
