Ïðî÷èòàíèé :  1200
|
Òâîð÷³ñòü |
Á³îãðàô³ÿ |
Êðèòèêà
ÅËÅÃ²ß ÏÐÎ ÑϲÂÓײ ÄÂÅв
Ñï³âó÷³ äâåð³, ñèâèé ÿâ³ð,
ñòàðèé, ìàëüîâàíèé ïîð³ã.
Òàê çàëèøèëèñÿ â óÿâ³
ì³ñöÿ äèòÿ÷èõ äí³â ìî¿õ,
òàê äîõîâàëà ïàì’ÿòü õëîïöÿ
çàòüìàðåí³ âæå îáðàçè,
òàêèé îáìåæåíèé ñòàâ îáñÿã
ò³º¿ ï³ñí³, ùî äðèæèòü,
ÿêà çâîðóøåííÿì õâèëþº,
òà âñå æ áåç çàéâî¿ ñëüîçè
ïåéçàæ³ ñïîìèí³â ìàëþº.
² õî÷ó çíîâó ïåðåæèòü
õëîï’ÿ÷³ ðàäîù³ òà áóð³.
Øâèäê³ø ñòðóìóº â æèëàõ êðîâ,
³ ñÿþòü ùàñòÿì î÷³ õìóð³,
â äîëîí³ ëåãøຠïåðî.
Íà êè÷åðàõ ñèâàñò³ òðàâè,
÷åðëåíèé êàì³íü ó ð³ö³.
Ñìîëèñòà í³÷, ³ äåíü ñìóãëÿâèé,
íåìîâ öèãàíêà íà ëèö³.
Ðîçñì³ÿí³ ïàëê³ ïîòîêè,
íåìîâ êîõàíö³ äî ä³â÷àò,
çë³òàþòü äî äîëèí ãëèáîêèõ,
ùî â ñèâ³é ìðÿö³ òèõî ñïëÿòü,
³ êóðèòüñÿ ³ç êâ³ò³â çàïàõ,
íåìîâ ç ëþëüîê áàðâèñòèõ äèì.
Äðèæàòü ÿëèö³ â â³òðó ëàïàõ,
ãîëîñÿòü øåïîòîì äð³áíèì,
òå÷óòü óíèç êðàïëèíè øóìó,
íåìîâ ç ãàðÿ÷èõ ïí³â ñìîëà.
Ñïîâèòèé â çåëåíü ³ çàäóìó,
ï’º îëåíü âîäó ç äæåðåëà.
Êâ³ò÷àñòå ñîíöå ñïèòü â êðèíèö³
íà ìîõîì ñòåëåíîìó äí³.
Êóùåì ãîðþ÷èì òàºìíèö³
âèõîäèòü ðàíêîì ç ãëèáèí³.
Ñï³âຠïóùà ñíîì êóäëàòèì,
ïðàäàâí³ì øóìîì çàãóëî.
Íà ñõèë³ ã³ð, íåíà÷å ëàòà,
ïðèøèòå äî ë³ñ³â ñåëî.
Êîð÷ìà, ìîâ êóù, ùî ðîäèòü çîð³,
ñâ³÷êàìè ïàëèòüñÿ â íî÷³.
Ç ãîð³ëêè á’þòü äèìè ïðîçîð³,
ñêðèïëÿòü ³ðæà⳿ êëþ÷³.
Ñìè÷êîì âîãíèñòèì òíóòü öèãàíè,
ðîçêîòèñòî ñï³âຠáàñ.
Ïå÷å ìóçèêà, é ãîëîñ òüìÿíèé,
³ ñòðóí ñï’ÿí³ëèõ ëþòèé áðÿç.
Òðåìòèòü íà ôëåéò³ ïàëüö³â äåñÿòü,
ìóçè÷íå äåðåâî ãîðèòü.
²ç áóáíà, ìîâ ³ç äçáàíà, ëëºòüñÿ
ðîçäçâîíåíèé, ãàðÿ÷èé êðèê.
Ïàëຠñêðèïêà, òèõíå, â’ÿíå,
³ ñåðöå áóáíà ñï³âîì ï’ÿíå.
² ïðî îïðèøê³â â ñîòèé ðàç
îïîâ³äຠâ ï³ñí³ áàñ:
ñâÿ÷åí³ êóë³, ëèòèé ïîÿñ,
òàºìíå ç³ëëÿ, äèêà áîðòü,
çàêëÿòà í³÷ ³ ñìåðòü â íàïîÿõ,
ùî ¿õ êîõàíöÿì âàðèòü ÷îðò.
Øàëåíèé ì³ñÿöü — ìð³éíèé òåíîð
âåäå ì³ñòè÷íó ï³ñíþ òüìè.
ijâ÷èíà, íà÷å âåðåòåíî,
â òàíêó ñï³äíèöÿìè øóìèòü.
Ùå ïàì’ÿòàþ: íà âîä³
äðèæà÷³ ³ñêðè ðàíîê ñ³º.
Ùå ïàì’ÿòàþ: á³ëèé ä³ì,
äå ñò³íè ç äåðåâà òà ìð³¿.
Ùå ïàì’ÿòàþ: â ñîíö³ ì³ñò
ðóäèé õðåáåò ë³íèâî ãð³º,
íåíà÷å âåëåòåíñüêèé ê³ò,
ùî â ñí³ ëåäà÷³ì î÷³ ùóëèòü.
² ä³ì ³ ì³ñò, ìàáóòü, ñòîÿòü,
àëå äëÿ ìåíå âæå ìèíóëè
³ ò³ëüêè ñïîìèíîì ãîðÿòü.
Íåñèòèé êðóê íàä ìîñòîì êðÿêàâ,
ïëèëî ð³êîþ ñîíöå â ñâ³ò.
Òóäè õîäèâ ëîâèòè ðàêè,
êîëè ìåí³ áóëî ï’ÿòü ë³ò.
Êîëîëà ïàëü÷èêè øèïøèíà,
óñòàìè ññàâ ñîëîäêó êðîâ.
Íà çîð³ çàäèâèâñü õëîï÷èíà,
àëå ñâ íå çíàéøîâ.
Òóò ñèâå íåáî é ñèâ³ î÷³
ó çàòóðáîâàíèõ ëþäåé.
Ñëüîòà äóäíèòü ³ øèáè ìî÷èòü,
ðîçìîâè ñòèøåí³ âåäå.
ϳä ñèâèì íåáîì ðîçñòåëèëàñü
çåìëÿ â³âñà òà ÿë³âöþ.
Ñêîðáîòà ìîõîì îïîâèëà
çàäóìàíó êðà¿íó öþ.
ßê ñèìâîë çëèäí³â âèðîñòàº
ãîëîäíå ç³ëëÿ — ëîáîäà.
³äâ³÷íå íåáî ³ áåçêðàº,
â³äâ³÷íà ëåìê³âñüêà íóæäà.
 òàºìíèõ êðó÷àõ äàâíÿ Ëàäà
âîðîæèòü õëîïöÿì ìîëîäèì.
 öåðêâàõ ãîðèòü Õðèñòîâèé ëàäàí
³ êóðèòüñÿ ìîëèòâè äèì.
Íà íåá³ ò³ëüêè ñèí³ çîð³
âèñëóõóþòü áëàãàëüíèé ñï³â
ëþäåé, ùî, ïðîñò³ òà áåçêðèë³,
ö³ëóþ÷è â í³ì³é ïîêîð³
áðóäí³ îáí³æêè â³âòàð³â
óñòàìè, ÷îðíèìè â³ä ïèëó,
ùî ¿õí³ ãóáè ïðèïîðîøèòü,
ìîë³ííÿ øëþòü Õðèñòó ³ Äóõó,
ùîá äîïîì³ã çäîáóòè ãðîø³
íà õë³á, íà ñ³ëü ³ íà ñèâóõó.
Çåìëÿ íå ðîäèòü, ⳺ â³òåð,
íà ïîë³ ìîõ, ìîâ òåïëèé îäÿã,
à ëþäè, ÿê â óñüîìó ñâ³ò³,
âñå ðîäÿòüñÿ, òåðïëÿòü, âìèðàþòü.
Ïîæåæ³ é ïîâåí³ ïðîõîäÿòü,
ëèøàþ÷è ëèø ïóñòèð³,
ðîêî÷óòü â³éíè ³ ìèíàþòü,
çì³íÿþòüñÿ âîëîäàð³,
ë³òà ïëèâóòü, ìîâ ã³ðñüê³ âîäè,
³ ïðî îïðèøê³â äîù îñ³íí³é
âæå ò³ëüêè ñïîìèíè âèâîäèòü.
×èìàëî áóð òàê ïðîãóëî.
Ëèø òè îäíàêîâå é íåçì³ííå,
äàëåêå ëåìê³âñüêå ñåëî.
Òóäè, ìîâ ñòð³ëè, øëþ ñëîâà,
òóäè êðèëàòà ï³ñíÿ ëèíå.
Ç ñåëà òàêîãî âèéøîâ ÿ,
æèòòÿ çâåëè÷íèê — âåðõîâèíåöü.
Ç ëþäåé, ùî, ùèð³ òà çâè÷àéí³,
ïðèéìàëè ñìèðíî äîë³ ïàé
³ ïîêëîíÿëèñü íåáà òàéí³
ï³ä çíàêîì ñï³âíîãî ñåðïà.
² , ìîæå, áóâ áè òóò îñòàâñÿ,
ÿê ³íø³, ïîêîðèâñÿ ñàì
³, äî çåìë³ í³ìèé ïðèïàâøè,
ìîëèâñÿ ðàä³ñíèì â³âñàì,
òà Òîé, ùî ëåãê³ñòü äàâ ñàðí³,
à áäæîëàì êâ³òè çîëîò³
³ ê³ãò³ ñòàëåí³ äëÿ ðèñÿ,
ñëîâà ñï³âó÷³ äàâ ìåí³
³ ãîñòð³ çóáè, ùîá â æèòò³
ÿ òâåðäî é ïðîñòî áîðîíèâñÿ.
Øèðîêèé ñâ³ò, â³ä ñåðöÿ øèðøèé
³ øèðøèé â³òåð íà ñåë³.
Íå ïîì³ñòèòè â öüîìó â³ðø³
í³ ç³ð, í³ íåáà, í³ çåìë³.
Øëÿõè øèðîê³ ó áåçêðàº,
ïî¿õàâ õëîïöåì ÿ ó ñâ³ò.
Íàñïðàâä³ ñòðèìó ÷àñ íå ìàº,
õî÷ âàæêî öå íàì çðîçóì³òü.
Òóðáîòè, ðàäîù³, îìàíè,
êîõàííÿ, çðàäà, íî÷³ òüìÿí³
³ ñ³ðîîêåº ä³â÷à.
Îä÷àþ øàë, ³ ïàë ëþáîâíèé,
³ õì³ëüí³ñòü ùàñòÿ, ³ ïå÷àëü,
íåñòÿìíèé çàõâàò ìîëèòîâíèé,
äîãëèáíà çíåîõîòè ¿äü
³ ëàñêà òâîð÷îñò³ íàéâèùà —
öå âñå äàëî ìåí³ æèòòÿ.
Éîãî çâåëè÷óþ òóò ÿ
³ êëè÷ó äíÿì: ìåíå ï’ÿí³òü,
ï’ÿí³òü ìåíå! Õàé ñìåðò³ áëèæ÷å,
õàé íà ìèíóëîìó ³ðæà,
õàé ñí³ãîâà ñïëèâå ïîðîøà,
äóìêè íåñòðèìàíî äðèæàòü,
à êîæíà, ìîâ êðèøòàëü, ÿñíà.
Î, ìîëîäîñòå, òè îäíà
íå çàïëÿìîâàíà é õîðîøà.
Ñï³âó÷à ò³íü, êðèñëàòèé ÿâ³ð
³ òåñàíèé, äçâ³íêèé ïîð³ã.
Îòàê çìàëüîâóº óÿâà
ì³ñöÿ õëîï’ÿ÷èõ ìð³é òà âò³õ.
1934.
|
|
